Bể tự hoại là công trình xử lý sơ bộ (xử lý bậc 1) nước thải sinh hoạt đồng thời thực hiện hai chức năng là lắng và phân huỷ cặn lắng. Cặn lắng giữ lại trong bể trung bình từ 6 - 8 tháng, dưới ảnh hưởng của các vi sinh vật kỵ khí, các chất hữu cơ bị phân huỷ, một phần tạo thành các chất khí và một phần tạo thành các chất vô cơ hòa tan.
Sau khi qua bể tự hoại, nước thải sẽ được đưa tới trạm xử lý tập trung để xử lý triệt để trước khi xả thải ra môi trường hoặc tiếp tục công đoạn xử lý bậc 2 bằng Giếng thấm, bãi thấm hoặc bãi lọc.
Theo yêu cầu của chất lượng nước sau khi qua bể tự hoại. Công ty VSUD đã phát triển bể tự hoại thành 3 dòng sản phẩm:
Bể tự hoại thông thường | Bể tự hoại có chức năng khử trùng | Bể tự hoại có chứa ngăn bơm.
![]() |
![]() |
![]() |
Bể tự hoại có chức năng khử trùng | Bể tự hoại thông thường | Bể tự hoại có chứa ngăn bơm |
Bể tự hoại có thể đưa vào sử dụng ngay sau khi xây dựng. Nó không cần một yêu cầu đặc biệt nào trước khi đưa vào vận hành. Tuy nhiên sự lên men bùn cặn phải bắt đầu sau vài ngày. Bùn cặn lên men phải được hút sau 1 đến 3 năm bể hoạt động. Tại thời điểm hút, phần bùn cặn chưa lên men nằm phía trên vì thế ống hút của máy bơm phải đặt sâu xuống đáy bể. Thông thường người ta giữ lại khoãng 20% lượng bùn cặn để '' gây men '' cho bùn cặn tươi đợt sau. Khi hút bùn cặn ra khỏi bể, hỗn hợp bùn cặn nước thường có BOD5 khoảng 6.000mg/l, tổng các chất rắn (TSS) khoảng 15.000 mg/l, tổng nitơ khoảng 700 mg/l ( trong đó N-NH3 là 400 mg/l), tổng phốt pho khoảng 250 mg/l và tổng dầu mỡ khoảng 8.000 mg/l. Bùn cặn đã lên men được làm khô trên sân phơi bùn, trong hầm ủ làm phân compot hoặc xử lý tiếp tục trong các bãi lọc ngập nước trồng cây phía trên.
Khi ra khỏi bể COD của nước thải giảm từ 25% đến 50%. Nồng độ các chất bẩn trong dòng nước thải ra khỏi bể tự hoại nằm ở trong giới hạn sau đây :
- BOD5 : 150 - 300 mg/l
- Tổng các chất rắn: 50 - 300 mg/l
- Nitơ amôn (N-NH3 ): 20 -5 0 mg/l
- Nitơ nitơrat ( N-NO3) : < 1 mg/l
- Tổng nitơ : 25 - 80 mg/l
- Tổng phốt pho : 10 - 20 mg/l
- Tổng coliform : 103 - 106 MPN/100ml đối với bể tự hoại thông thường và dưới 5000 MPN/100ml đối với bể tự hoại có chức năng khử trùng.
Xử lý sơ bộ nước thải nhà vệ sinh trước khi đưa tới trạm xử lý tập trung để tránh hiện tượng tắc nghẽn đường ống.
Những khu vực có trạm xử lý nước thải tập trung hoặc những khu vực có yêu cầu thấp về chất lượng nước thải.
Xử lý bậc 1 trước khi đưa ra bãi lọc trồng cây, bãi thấm hoặc giếng thấm.